AMAÇ
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) finansal okuryazarlığı finansal kavramlar ve riskler hakkında bilgi ve anlayış sahibi olmanın yanı sıra çeşitli finansal bağlamlarda etkili kararlar almak, bireylerin ve toplumun finansal refahını artırmak ve ekonomik hayata katılımı sağlamak için bu bilgi ve anlayışı uygulama becerisi, motivasyonu ve güveni olarak tanımlamaktadır. Bireylerin doğru finansal kararlar vermesi sadece kendileri için değil aynı zamanda ekonomik kalkınma açısından da oldukça önemlidir. Bundan dolayı, bireylerin finansal okuryazarlık seviyesinin artırılması politika yapıcıların sürekli gündeminde olan başlıklar arasındaki yerini korumaktadır.
Türkiye’de finansal okuryazarlık seviyesinin dünya ortalamasının gerisinde olması ve ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik koşullar dikkate alındığında, bireylerin finansal okuryazar olmaları çok daha önemli hale gelmektedir. Bu amaçla hayata geçirilen birçok girişim bulunmaktadır. Örneğin, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, ‘Herkes için Ekonomi’ olarak isimlendirdiği finansal okuryazarlık ve ekonomi eğitimi kapsamında üniversite buluşmaları, okul ziyaretleri vb. etkinlikler düzenlemektedir (TCMB, 2025). Benzer şekilde, Borsa İstanbul A.Ş. resmi web sitesinde finansal okuryazarlık ile ilgili içerik ve videolar sunmaktadır (Borsa İstanbul, 2025). Yine, bu kapsamda Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Sermaye Piyasası Kurulu işbirliğiyle oluşturulan finansal okuryazarlık platformu hayata geçirilmiştir. Bunların yanı sıra, Türkiye Bankalar Birliği ve Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) gibi sivil toplum kuruluşları da finansal okuryazarlığın artırılması için yoğun çaba içerisindedir.
Tüm bu faaliyetler, Türkiye’de finansal okuryazarlık seviyesinin artırılmasına katkı sağlasa da ülkemizde bireylerin finansal okuryazarlık düzeyi halen istenilen seviyede değildir. Öyle ki, Merkez Bankası Ödeme Yöntemleri Anketi sonuçlarına göre Türkiye'deki hane halkının sadece yüzde 7'si finansal okuryazarlığa sahiptir (Bilici ve Çevik, 2023). Bununla birlikte, teknolojik gelişmelerde yaşanan ilerlemeler çevrimiçi yapılan işlemlerin sayısını ve yoğunluğunu ciddi oranda artmıştır. Bu durum, zaman ve maliyet başta olmak üzere çeşitli avantajlar sağlasa da hâlihazırda finansal okuryazarlığı düşük olan bireylerin finansal işlemlerinde yanlış tercihlerde bulunmalarına ve dolandırıcılık ile karşı kalmalarına sebep olmaktadır. Bu iki durum birlikte ele alındığında günümüz ekonomik ortamında bireylerin finansal okuryazar olmalarının yeterli olmayacağı bununla birlikte dijital okuryazarlık seviyelerinin de artırılmasının gerekli olduğu açıkça görülmektedir. Bu noktada, finansal okuryazarlık ve dijital okuryazarlığın kesişiminde yer alan dijital finansal okuryazarlık kavramı ön plana çıkmaktadır. Dijital finansal okuryazarlık, finansal konuları dijital veya çevrimiçi bir ortamda yönetmek için gereken bilgi ve becerilere odaklanmakta; çevrimiçi bankacılık, mobil ödemeler, dijital bütçeleme, finansal uygulamaları kullanma, çevrimiçi dolandırıcılığı tanıma ve bunlardan kaçınma, kişisel ve finansal bilgilerini koruma gibi becerileri içermektedir.
Mevcut proje, ülkemizdeki finansal okuryazarlık seviyesinin durumunu ve teknolojik gelişmelerin hızını göz önünde bulundurarak, öğretmen adaylarının dijital finansal okuryazar olmalarına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
KAPSAM
Finansal eğitim, finansal okuryazarlığın geliştirilmesi ve tüketicilerinin, çalışanlarının ve vatandaşlarının bilinçlendirilmesi açısından kritik bir temel oluşturmaktadır (Lusardi, 2019). Bu doğrultuda, projenin hedefine ulaşmak için eğitim programı oluşturulmuştur. İyi bir finansal okuryazarlık için, temel finansal bilgilere sahip olmak, finansal piyasaların işleyişini kavramak, makroekonomik göstergeleri ve bunların piyasalara etkilerini anlamak ve piyasadaki değişimleri izlemek önemlidir. Bu açıdan eğitim programında paranın zaman değeri, bütçeleme, bankacılık sisteminin işleyişi, risk-getiri ilişkisi, portföy yönetimi gibi temel finans konularının yanı sıra katılım bankacılığı, kripto paralara yatırım gibi finansal piyasalardaki gelişmelere yer verilmiş ve son olarak teknolojinin getirdiği risklere karşı alınacak önlemlere yönelik dersler eklenmiştir. Eğitim sürecinde teorik bilgi aktarımının yanı sıra uygulamalar ile bilgilerin kalıcı olması ve öğrencilerin beceri kazanması sağlanacaktır. Hazırlanan eğitim programı ile eğitimi alacak öğrencilerin doğru finansal kararlar alma becerilerini geliştirmesi ve finansal ihtiyaçları için başarı planlar yapmalarının sağlanması ve böylelikle refah seviyelerinin artırılması amaçlanmaktadır.